سایبرگایز

گروه نرم افزاری سایبرگایز

سایبرگایز

گروه نرم افزاری سایبرگایز

طراحی سایت سئو محور چیست؟

طراحی سایت برای هر کسب و کاری با هزینه همراه خواهد بود حال در نظر بگیرید که شما برای طراحی وب سایت خود هزینه ای را متحمل شده اید اما سایت شما در موتورهای جستجو نمایش داده نمی شود و مجبور هستید تا دوباره هزینه ای را برای بهینه سازی سایت خود صرف کنید. قطعا این کار از نظر شما صاحبان کسب و کار مقرون به صرفه نیست و ترجیح می دهید با شرکتی قرارداد طراحی سایت داشته باشید که سایت شما را سئو محور طراحی کند. سایبرگایز با سابقه ای طولانی و درخشان در زمینه طراحی سایت توانسته تا پروژه های طراحی سایت خود در زمینه های گوناگون همچون طراحی سایت شرکتی، طراحی سایت فروشگاهی، طراحی سایت انتشاراتی و دیگر سایت ها را براساس قوانین سئو (on site seo) طراحی کند.

منظور از طراحی سایت سئو محور چیست؟

طراحی سایت به طور کلی چند بخش اصلی دارد که این بخش ها شامل موارد زیر می شود:

  1. آنالیز
  2. اجرای UI
  3. Html
  4. برنامه نویسی سایت
  5. بارگزاری بر روی هاست، تست و رفع خطا

اگر در هر بخش هنگام طراحی سایت اصول استاندارد هر حوزه انجام شود، یعنی سایت در وضعیت خوبی قرار گرفته است و به احتمال زیاد، طراحی سایت بر اساس اصول سئو بوده است؛ بنابراین این سایت‌ ها از کیفیت بالایی برخوردار بوده و فاکتورهای سئو در آن رعایت شده است.

طراحی سایت سئو محور چیست؟

Search engine optimization (سئو) مجموعه راهکار های گوگل برای بهینه سازی سایت می باشد تا در صدر نتایج موتورهای جستجوگر نمایش داده شوند. امروزه اکثر کسب و کارها به دنبال شرکت هایی هستند که سایت آن ها را سئو محور طراحی کند چرا که نمایش در نتایج بالای گوگل در برخی موارد نه تنها موجب جذب مشتری می شود بلکه به بهتر دیده شدن در حوزه کسب و کارتان نیز کمک می کند. 

خدمات طراحی سایت سئو محور چیست؟

در ابتدا لازم است بدانید که سئو از دو بخش سئوی داخلی و سئوی خارجی ایجاد شده، همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم سئو داخلی به قوانینی اطلاق می شود که در هر بخش هنگام طراحی سایت پیاده می گردد و هر بخش باید قوانین مربوط به خود را انجام دهد و اما سئوی خارجی روش های متفاوتی می تواند داشته باشد که یکی از آیتم های آن ایجاد لینک های داخلی و خارجی است که می تواند به رتبه سایت شما کمک کند البته دشوار است که بین سئو داخلی و خارجی یکی را انتخاب کنیم و بگوییم کدام یک از دیگری مهم‌تر است. سئو به دو بخش اصلی تقسیم می شود:

ما در این بخش سعی می کنیم تا برخی از اصول کلیدی که در طراحی سایت سئو محور باید رعایت شود را توضیح دهیم.

طراحی سایت ریسپانسیو :

طراحی سایت ریسپانسیو یعنی نمایش صحیح سایت در صفحات نمایشگر، عامل مهمی در بالا بردن امتیاز سئو سایت است. ازجمله ویژگی سایت های سئو محور طراحی سایت در نسخه های رسپانسیو است که بر اساس اصول سئو طراحی شده‌اند و مخاطب را جذب می‌کنند. اگر سایت شما واکنش گرا نباشد، کاربر نمی تواند به درستی سایت شما را در دیگر ابزارها همچون موبایل و تبلت مشاهده کند بنابراین راحت ترین کار را انجام می‌دهد، خروج از سایت و ورود به سایت رقیبتان.

سرعت لود شدن سایت :

سرعت لود سایت از دیگر عوامل مهم در سئو سایت است. اغلب کاربران به دنبال کوتاه ترین زمان در رسیدن به پاسخ خود هستند بنابراین اگر سایت شما برای لود شدن بیش از ۵ ثانیه زمان نیاز داشته باشد، قطعا کاربران خود را از دست خواهید داد. برای سنجش سرعت سایتتان، از نرم افزارهای مرتبط کمک بگیرید و در صورت نیاز، مشکلات سایتتان را رفع کنید. شما برای بالا بردن سرعت سایت خود می توانید از سرویس شبکه توزیع محتوا (cdn) استفاده کنید و یک راه دیگر انتخاب یک هاست مناسب است. برای خرید هاست و دامنه میتوانید بر روی لینک خرید هاست و دامنه کلیک کنید.

پایین بودن حجم تصاویر :

استفاده از تصاویر، اینفوگرافی‌ها، ویدیوها و سایر ترفندهای گرافیکی برای جذب مخاطبان بسیار استفاده می شود. پس در نظر داشته باشید که اگر حجم تصاویر پایین باشد کسانی که از اینترنت با سرعت پایین استفاده می‌کنند نیز می توانند در سایت شما براحتی تجربه کاربری خوبی داشته باشند. نکته دیگر alt تصاویر است حتما باید عنوان مناسبی برای تصاویر سایت انتخاب و درج کنید.

سایت اختصاصی طراحی کنید :

استفاده از قالب های آماده در طراحی سایت باعث ایجاد محدودیت برای مدیران کسب و کار می شود. این روزها مدیران کسب و کارها از قالب‌های آماده وردپرسی استفاده می کنند؛ اما یکی از مشکلاتی که قالب های آماده وردپرسی دارند، عدم سازگاری با سئو است. درنظر داشته باشید که برنامه نویسی سایت تاثیری بر روی سئو سایت شما نخواهد داشت اما می تواند کیفیت طراحی سایت شما را افزایش دهد و برخی آیتم هایی که برای بهینه سازی سایت نیاز دارید را در کد نویسی پیاده کنید.

طراحی سایت سئو محور

قوانین کد نویسی در سایت های سئو محور :

در کد نویسی وب سایت استانداردهای w3cبباید رعایت شده باشد و خطاهای سایت باید بررسی شود تا درست بودن کد صفحات تایید شود. بدان معنا که در کدنویسی HTML، باید سایت را بر پایه تگ DIV بنا کرده باشید و از تگ TABLE برای داده های جدولی استفاده کنید. نحوه آدرس دهی صحیح صفحات نیز به این صورت است که برای هر دسته‌بندی، یک فولدر در نظر گرفته می‌شود و نام صفحات بر اساس عنوان صفحه تعیین می‌شود.

متا تگ عنوان :

هر صفحه باید عنوان و آدرس اختصاصی داشته باشند تا گوگل و کاربران بتوانند براساس آن اطلاعات هر صفحه را تشخیص دهند پیش از انتخاب کلمات برای عنوان به تحقیق کلمات کلیدی نیاز دارید. کلمات کلیدی یکی از کلید‌ترین مباحث سئو است که در بحث محتوای سایت، جایگاه ویژه ای دارد.

تگ متا توضیحات :

شما پس از اینکه عنوانی را در گوگل سرچ می کنید لیست نتایج به شما نمایش داده می شود که در این لیست ابتدا عنوان صفحه را مشاهده می کنید که در آن باره توضیحات ارائه شد اما در زیر عنوان توضیحات برای شما قرا رداده شده است که کاربران با توجه به مطالعه این توضیحات تشخیص می دهند که اطلاعات آن صفحه مرتبط با نتایج جستجویشان است یا خیر پس برای نوشتن این بخش دقت کافی داشته باشید چون این توضیحات است که می تواند کاربران را به سایت شما هدایت کند یا آنها را از سایت شما دور کند.

لینک سازی صحیح بین صفحات :

ایجاد لینک anchortext یا ایجاد لینک داخلی در سایت می تواند ارتباط بین صفحات را ایجاد کند و ایم امر می تواند باعث شود تا کاربران زمان بیشتری را در سایت شما صرف کنند و این خود نیز باعث افزایش رتبه سایت شما می شود اما در نظر داشته باشید که ستفاده از لینک داخلی در سایت نیز باید با توجه به قوانین سئو ایجاد شود و از ایجاد بیش از اندازه آن بپرهیزید.

تست و خطایابی سایت :

خطایابی پس از طراحی سایت از مهم‌ترین مشکلاتی که بعد از تحویل سایت با آن مواجه خواهید شد، صفحاتی است برطرف کردن خطاهای 404 و دیگر خطاهای سایت را فراموش نکنید. به دلیل اینکه لینک های خراب عاملی منفی در احتساب امتیاز سئو سایت است. در طراحی سایت سئو محور، لینک های خراب و شکسته تشخیص داده شده و مشکلاتشان برطرف می‌شود.

قیمت پروژه سئو چگونه تعیین می‌شود؟

مهمترین هدف پس از طراحی سایت این است که به طور مداوم رنک و رتبه محتوا های تولید شده بر روی سایت خود را در موتورهای جستجو برای  بهبود ببخشیم. در این مقاله کابردی ما خواهیم آموخت که چگونه از همین محتوای کم بازده سایتتان بیشترین بهره را ببرید.

هزینه انجام سئو چقدر است؟

اولین سوال این است که سئو چیست؟ سئو دانشی به روز و همواره در حال تغییر است. در این حوزه‌ی جذاب و چالش برانگیز با سوالات و ابهامات بسیاری روبرو می‌شویم که پاسخ گویی به آنها دشوار است. ولی در میان همه این سوالات پاسخ دادن به این سوال از همه سخت تر است؛ “هزینه انجام پروژه سئو چقدر است؟

در دنیای اقصاد و بازاریابی روش‌های متعددی برای قیمت گذاری محصولات و خدمات وجود دارد که هرکدام در شرایط خاصی می‌توانند بهترین انتخاب برای کسب و کار شما باشند. بیشتر این روش‌ها در حوزه سئو قابل استفاده نیستند چرا که عملا فاکتوری به نام “میزان موفقیت” همه معادلات را برهم می‌ زند.

در دید بسیاری از متخصصین و کارفرمایان رسیدن به موفقیت به قدری مهم است که حتی صحبت در مورد چگونگی انجام سئو سایت را به حاشیه می‌ برد. به واسطه سال ها فعالیت جدی در حوزه سئو و ارائه خدمات حرفه‌ ای در مشاوره و اجرا ، بارها با چنین شرایطی روبرو شده‌ ایم و البته هنوز هم قادر به ارائه یک پاسخ دقیق و یکتا برای قیمت گذاری خدمات سئو نشده‌ ایم می‌ دانم عجیب است ولی واقعیت همین است. در این مقاله قصد داریم با بررسی ادبیات رایج در ایران ، مدل‌های مختلف قیمت گذاری را به شما معرفی کرده و معایب و مزایای هرکدام را بررسی کنیم.

  • براساس جایگاه کلمات کلیدی :

هدف گذاری بر روی عباراتی خاص و پرجستجو را می‌ توان یکی از رایج ترین روش‌ ها برای تعیین قیمت پروژه سئو دانست. در این مدل لیستی کوتاه از کلمات کلیدی توسط کارفرما ارائه شده و ملاک موفقیت پروژه را بهبود رتبه در آنها و رسیدن به جایگاهی مشخص در نظر می‌ گیرند. این روش قیمت گذاری معمولا ریسک و استرس زیادی را به متخصص سئو تحمیل می‌ کند چرا که در صورت نرسیدن به هدفِ از پیش تعیین شده عملا درآمدی برای او حاصل نمی‌ شود. دلیل وجود این ادبیات را می‌ توان تجربه‌ های تلخ کارفرما در همکاری‌ های گذشته دانست. بله ، انجام پروژه سئو با شرکت یا اشخاص متعدد و صرف هزینه‌ های بسیار که بازخورد مثبتی را به همراه نداشته است ، موجب می‌ شود تا کارفرما به جای تمرکز بر معیار های اصلی موفقیت جایگاه خود در یا چند عبارت پرجستجو را ملاک ارزیابی عملکرد متخصص سئو بداند.

چه کسانی حاضر به تضمین رتبه در سئو هستند؟

افرادی که در حوزه سئو خبره هستند و تجربه اجرای چندین پروژه موفق یا شکست خورده را داشته باشند، به خوبی می‌دانند که ارائه تضمین مالی به کارفرما برای رسیدن به رتبه 1 گوگل یا هر جایگاه دیگری در صفحه اول نتایج جستجو، از نظر اخلاقی و قانونی درست نیست. در نتیجه تمایلی به پذیرش پروژه‌هایی با این طرز تفکر ندارند. در مقابل، افرادی که به تازگی به حوزه سئو وارد شده‌اند و برای انجام پروژه‌های کوچک هزینه‌های پایینی را اعلام می‌کنند؛ چنین مشتریانی را یک فرصت طلایی برای کسب درآمد بالاتر و یا حداقل کسب تجربه‌ای ارزشمند می‌دانند. سئو تضمینی تجربه‌ای‌ست که حتی در صورت شکست پروژه نیز برای آنها ارزشمند است.

 چرا قیمت‌گذاری براساس رتبه خطرناک است؟

موفقیت یک پروژه سئو در گرو رسیدن به رتبه بالا در یک یا چند کلمه مشخص نیست برای کسب جایگاه در عبارات ارزشمند (پر رقابت و با جستجوی زیاد) ابتدا باید فعالیت‌های خود را به طیف وسیعی از عبارات و مفاهیم مرتبط با کسب و کار خود گسترش دهیم. در غیر اینصورت حتی اگر به جایگاه مورد نظر خود برسیم دوام و پایداری آن بسیار کوتاه خواهد بود. در این مدل قیمت گذاری معمولا کارشناس سئو تمام تمرکز خود را بر روی این عبارات معطوف می‌کند. در نتیجه با تاکید بر لینک‌ سازی خارجی و نبود تمرکز بر تولید محتوای ارزشمند شاهد رشد سریع سایت در کلمات کلیدی هدف خواهیم بود ولی هرچقدر که در این مسیر پیش برویم ریسک جریمه توسط گوگل و از دست رفتن ناگهانی جایگاه افزایش می‌ یابد.

  • براساس آمار ورودی از گوگل :

در این روش به جای تمرکز بر تعداد محدودی از کلمات ، هدفی مهم تر که جذب مخاطب از گوگل و تبدیل آن به مشتری است را دنبال می‌‌ کنیم. این کار با استناد به آمار ارائه شده توسط ابزار Google Search Console و بررسی تغییرات آن انجام می‌ شود. معمولا شرکت‌ هایی که تجربه کسب جایگاه در عبارات طولانی را داشته و به خوبی ارزش این مدل هدف گذاری را درک کرده‌ اند از این روش برای تعیین قیمت خدمات سئو استقبال می‌ کنند.

مشکل قیمت گذاری براساس آمار بازدید چیست؟

این مدل قیمت گذاری برای کسب و کار های رو به رشد منطقی و قابل قبول است ولی بعد از چند ماه فعالیت و رسیدن به جایگاه مطلوب دیگر افزایش ورودی از گوگل نمی‌ تواند یک هدف معنا دار باشد. تصور کنید که سایت شما در بسیاری از کلمات به رتبه‌ های اول تا سوم نتایج جستجو رسیده است ، آیا در این نقطه پتانسیل افزایش ورودی از گوگل وجود دارد؟ احتمالا خیر نتیجه ، چیزی جز کاهش درآمد متخصص سئو و دلسرد شدن از ادامه همکاری نیست. 

  • تعیین هزینه سئو با توجه به میزان فروش :

شاید جذاب‌ ترین و البته پیچیده‌ ترین روش قیمت گذاری توجه به میزان فروش و رشد واقعی کسب و کار باشد. به عنوان مثال در یک فروشگاه اینترنتی می‌ توان با استفاده از ابزار های تحلیلی مانند Google Analytics آمار دقیقی از خرید های انجام شده به واسطه ورودی گوگل به دست آورد. در نتیجه همان ابتدای پروژه برآورد درستی از میزان فروش فعلی تهیه شده و با تمرکز بر سئو اهداف آینده تعیین می‌ شود. در این مدل کسب رتبه در یک یا چند عبارت به متخصص سئو تحمیل نشده و از طرف دیگر افزایش بازدید از طریق عبارت‌ هایی پر جستجو ولی کم ارزش هزینه‌ های کارفرما را بی نتیجه نمی‌ کند. زمانیکه متخصص سئو رویکردی از این جنس دارد ، در عمل به شریک آن کسب و کار تبدیل شده و در موفقیت و شکست آن سهیم می‌ شود.

چه زمانی میزان فروش معیار درستی برای قیمت‌گذاری نیست؟

این روش نیز محدودیت‌ ها و مشکلاتی را به همراه خواهد داشت. در یک فروشگاه اینترنتی که فرآیند خرید به صورت کاملا آنلاین انجام شده و هیچ کانال بازاریابی دیگری ندارد به دست آوردن تخمین دقیق از میزان فروش (ناشی از سئو) امکان پذیر است. به عنوان مثال برای یک آموزشگاه که فرآیند ثبت نام خود را به صورت حضوری انجام داده و هدف اصلی آن از سئو افزایش آگاهی عمومی نسبت به برند یا بیشتر شدن تعداد تماس‌ های تلفنی است نمی توان به درستی تاثیر سئو بر میزان ثبت نام را بررسی کرد. از طرف دیگر ممکن است که کارفرما علاوه بر سئو در حوزه‌ های دیگری نیز مانند ایمیل مارکتینگ ، شبکه‌های اجتماعی ، تبلیغات بنری و … نیز فعالیت داشته باشد که تفکیک اثر بخشی آنها از سئو بسیار دشوار است. معمولا در شروع همکاری همه چیز شفاف و قابل اندازه‌ گیری به نظر می‌ رسد ولی هر چقدر که تاثیر سئو بر فروش یک سایت بیشتر شود تعهد کارفرما نسب به قرارداد کاهش می‌ یابد و در بسیاری موارد با گذشت زمان متخصص سئو را در موفقیت‌ های بزرگتر سهیم نمی‌ داند. در نتیجه با اعلام فروش پایین‌ تر یا هزینه‌ هایی که برای مجموعه انجام می‌ دهد تلاش می‌کند تا دستمزد متخصص سئو را کاهش دهد. در مجموع می‌ توان گفت که توجه به میزان فروش برای تعیین قیمت یک پروژه سئو نیازمند پختگی هر دو طرف و اعتماد بالا میان کارفرما و متخصص است در غیر اینصورت دوام بالایی نخواهد داشت.

  • برآورد هزینه برای خدمات ارائه شده :

روشن ، قابل اندازه‌گیری و بدون مناقشه زمانی که هزینه‌ ها براساس خدمات انجام شده تعیین می‌ شود عملا هیچ راهی برای عدم موفقیت پروژه و یا تحمیل هزینه‌ های اضافی به مجری و کارفرما وجود ندارد. در این روش ابتدا وضعیت سایت و رقبای اصلی به صورت دقیق بررسی شده و فعالیت‌ های مورد نیاز برای بهبود وضعیت سئو در قالب یک پروپوزال ارائه می‌شود. خدمات سئو را می‌ توان به سه دسته اصلی تقسیم نمود که عبارتند از : 

  1. سئو تکنیکال: کلیه تغییرات و اصلاحاتی که در ساختار صفحات و کد نویسی آنها انجام می‌ شود تا ربات‌ های گوگل درک بهتری از محتوا و هدف سایت شما داشته باشند. بهینه سازی سایت از نظر سرعت ، بهبود نمایش در موبایل ، نشانه گذاری استاندارد و استفاده صحیح از تگ‌ های HTML را می توان برخی از مهم‌ ترین فعالیت‌ ها در این بخش دانست.
  2. بازاریابی محتوا: هر فعالیتی که از جنس نگارش متن ، تولید تصویر و ویدئو ، برچسب گذاری و دسته بندی و یا حتی کامنت مارکتینگ باشد را می‌ توان در دسته بازاریابی محتوا قرار داد. این فرآیند از تدوین یک استراتژی محتوایی دقیق آغاز شده و در قالب تولید مقالات و نگارش محتوای محصولات اجرا می‌ شود.
  3. لینک‌ سازی: فعالیت‌ های ما در خارج از سایت خودمان با هدف بهبود سئو را اصطلاحا Off Page می‌ نامیم. لینک‌ سازی دستی ، فعالیت در شبکه‌ های اجتماعی ، خرید بک لینک و خرید رپورتاژ آگهی از رایج‌ ترین تکنیک‌ ها در این بخش هستند.

حالا که تفکیک درستی از فعالیت‌های مورد نیاز انجام شده است؛ می‌ توان به جدول زمان‌ بندیِ اجرایی و تعیین هزینه منطقی برای هرکدام رسید. به طور مثال فعالیت‌ های ما در سئو تکنیکال روزی به پایان می‌ رسد یا در همان یک یا دو ماه اول تکلیف آن روشن می‌ شود ، در نتیجه نیازی به دریافت هزینه اضافی در ماه‌ های آتی پروژه نیست.

چطور می‌ توان عمکلرد متخصص سئو را ارزیابی کرده و به ادامه همکاری امیدوار بود؟

در این شرایط باید به گزارشات مرحله‌ ای و رشد ماهانه سایت توجه نمود. در پروپوزالی که همان ابتدا تهیه می‌ شود تخمینی از میزان رشد احتمالی ارائه می‌گردد ولی متخصص سئو تضمینی برای رسیدن به آن به کارفرما نمی‌دهد. در واقع تضمین اصلی را کیفیت ارائه خدمات و گزارشات ماهانه تعیین می‌ کند. در ابتدای هر ماه لیست خدمات و هزینه‌ های متناسب با هر کدام اعلام شده و در پایان ماه گزارشی از تاثیر آنها بر سئو و بهینه سازی سایت ارائه می‌ گردد. اگر کارفرما قانع شود که فعالیت‌ های متخصص موجب بهبود سئو و رشد کسب و کار شده است هیچ دلیلی برای قطع همکاری نخواهد داشت و هرزمان که این فرآیند مطلوبِ او نباشد می‌ تواند در مورد عدم همکاری تصمیم‌ گیری کند. در نتیجه ، مهمترین عامل برای موفقیت این روش ، اثربخش بودن فعالیت‌ ها و ارائه گزارشات تحلیلی و قابل دفاع است. این روند موجب می‌ شود که کارشناس سئو همیشه ایده‌ ها و ابزار های جدیدی را برای رشد کسب و کار شما به کار گرفته و هرگز دچار روزمرگی یا کاهش اولویت در مقایسه با پروژه‌ های دیگر خود نشود.

آیا می‌ توان در قیمت گذاری یک پروژه سئو این روش‌ ها را ترکیب کرد؟

بله می توان چندین مدل قیمت گذاری دیگر پیشنهاد داد یا ترکیبی از همه مدل‌ های ذکر شده را به کار بست ولی باید دقت کنیم که در چه مرحله‌ ای از سئو هستیم و چه میزان اعتماد میان کارفرما و مجری وجود دارد. به عبارت دیگر هر یک از این روش‌ های قیمت گذاری می‌ توانند در مرحله‌ ای از همکاری کارفرما با متخصص سئو کارآمد باشند. موفقیت پروژه سئو در گرو اعتماد و همکاری میان کارفرما و مجری است و برای رسیدن به این اعتماد متقابل باید مسیری منصفانه را همراه با رشد کسب و کار ترسیم کنیم. پیشنهاد ما طراحی یک مسیر هدفمند برای همکاری است که می‌ تواند (فقط به عنوان نمونه) به شکل زیر تقسیم بندی شود:

  1. شروع همکاری
  2. کسب رضایت کارفرما
  3. کسب اعتماد کارفرما
  4. کسب اعتماد متخصص سئو

آنچه در این مقاله مطالعه کردید حاصل تحقیق و تجربه ما در طی سال‌ ها فعالیت حرفه‌ ای و ارتباط با کسب و کار های بزرگ ، استارتاپ‌ ها و شرکت‌ های خصوصی مطرح بوده است ولی به این معنی نیست که هیچ روش قیمت گذاری دیگری برای پروژه‌ های سئو وجود ندارد یا اگر هست نمی‌ تواند موفق باشد.

مجموعه ما یعنی سایبرگایز با داشتن کارمندانی مجرب و بامهارت و دانش کافی این امکان را به شما می دهد تا بتوانید با خیال راحت سایتتان را به دست ما بسپارید.  رعایت نکات اصولی در طراحی سایت ، مانند چیدن ویترین یک فروشگاه است که هرچقدر بهتر و زیباتر باشد ، مشتریان بیشتری را جذب می کند. جهت مشاوره رایگان برای طراحی سایت و یا سفارش سایت می توانید برروی لینک کلیک کنید یا با شماره های 02188456784 و 09022002123 تماس بگیرید.